Ο Σύλλογος Γυναικών Μεσσήνης στα πλαίσια του εορτασμού της Ημέρας της Γυναίκας (8 Μαρτίου) πραγματοποίησε εκδήλωση την Κυριακή 13 Μαρτίου στην αίθουσα Δ. Κουζή. Ομιλήτρια ήταν η Ψυχολόγος Αθανασία Κουτσούκου η οποία ανέπτυξε το θέμα «Η Πορεία της Γυναίκας στο Χρόνο».
«Η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου , σε ανάμνηση μιας μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Μαρτίου 1857 από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στην Ν. Υόρκη, οι οποίες ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας.
Κάνοντας μια αναδρομή στο παρελθόν θα μελετήσουμε την ζωή και τον ρόλο της γυναίκας στην Αρχαία Ελλάδα.
Στην Κλασική Αθήνα, υπήρχε περιορισμός στο σπίτι. Σε όλη την ζωή της βρισκόταν υπό την εξουσία του πατέρα της ή του αδελφού της ή του συζύγου της. Κλεισμένη διαρκώς στο γυναικωνίτη, δεν μετείχε καθόλου στην κοινωνική ζωή της πόλεως ούτε μπορούσε να έχει γνώμη για βασικά θέματα του οίκου. Το νομικό αυτό καθεστώς διατηρήθηκε επί αιώνες. Αντίθετα, οι γυναίκες της Σπάρτης επιτρεπόταν ακόμα και να ασκούνται γυμνές και συμμετείχαν σε αγώνες προς τιμήν της Ήρας, φορώντας τον κοντό χιτώνα τους. Εκτός αυτού μορφώνονταν και γνωρίζουμε πως υπήρχαν γυναίκες που ασχολούνταν με την ποίηση, όπως η Μεγαλοστράτα και η Κλειταγόρα, ενώ αναφέρονται Σπαρτιάτισσες Πυθαγόρειες. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη οι γυναίκες της Σπάρτης διέθεταν σημαντική οικονομική ευρωστία, αφού κατείχαν τα 2/5 περίπου της λακωνικής γης και φαίνεται πως διέθεταν δικά τους άλογα ή άρματα που οδηγούσαν σε ορισμένες θρησκευτικές γιορτές.
Προχωρώντας, στο Βυζάντιο, βλέπουμε πως η θέση της γυναίκας ήταν κατώτερη από τη θέση του άνδρα, σύμφωνα με τη βυζαντινή νομοθεσία. Τα κορίτσια υποχρεώνονταν από πολύ μικρά να παντρευτούν όποιον διάλεγε ο πατέρας τους ή να πάνε σε μοναστήρι. Η ηλικία γάμου για τους Βυζαντινούς ήταν τα 15 με 25 περίπου χρόνια για τα αγόρια και τα 13 έως 16 για τα κορίτσια. Οι γονείς είχαν υποχρέωση να δίνουν προίκα στις κόρες τους κι αυτό ήταν ένας λόγος για τον οποίο οι φτωχοί εύχονταν να γεννούν αγόρια. Στο Μεσαίωνα, οι γυναίκες παρουσιάζονταν να είναι καταπιεσμένες από αυταρχικούς και βίαιους συζύγους, καταπιεσμένες από τους φεουδάρχες, καταπιεσμένες από την Εκκλησία που τις θεωρεί σύμβολα της αμαρτίας και του κακού, όταν δεν τις στέλνει στην πυρά για να τις κάψει σαν μάγισσες, οι γυναίκες του Μεσαίωνα φαίνεται να ζούσαν σε συνθήκες απόλυτης δυστυχίας. Κάτι τέτοιο όμως δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα, καθώς δεν είναι λίγα τα παραδείγματα γυναικών που ασκούν τη βασιλική εξουσία όταν ο σύζυγός τους απουσιάζει ή ασθενεί ή αυτών στις οποίες έχει νομίμως ανατεθεί η αντιβασιλεία μέχρι την ενηλικίωση του γιου τους. Άλλες πάλι είναι αρκούντως δυναμικές ώστε να πάρουν την εξουσία στα χέρια τους και χωρίς να συμβαίνει κάτι από τα παραπάνω.
Γυναίκες και Εκκλησία: Υπάρχουν βεβαίως τα γνωστά μισογυνικά στερεότυπα που παρουσιάζουν τη γυναίκα ως προσωποποίηση της αμαρτίας. Υπάρχουν και τα ιστορικά στοιχεία που παρέχουν μια πολύ πιο ισορροπημένη εικόνα. Καταρχάς, η μεσαιωνική Εκκλησία δεν διστάζει να αναθέσει σε γυναίκες θέσεις ευθύνης με πολιτική και οικονομική ισχύ. Οι ηγούμενες των μονών ασκούν εξουσία και διαχειρίζονται πολλές φορές τεράστιες περιουσίες. Η εξιλέωση της θέσης της γυναίκας στην Εκκλησία, γίνεται με τη γέννηση του Θεανθρώπου από μια γυναίκα, την Παναγία.
Η γυναίκα ως Εκκλησία και ο άνδρας ως ο Χριστός Η γυναίκα συμβολίζει την αγία Εκκλησία και ο άνδρας το Χριστό. Όπως η Εκκλησία υποτάσσεται στον Χριστό, έτσι και η γυναίκα οφείλει να ακούει τον άνδρα και να μην τον περιφρονεί. Βεβαίως αυτό δεν είναι καθόλου υποβιβαστικό για τη γυναίκα, διότι ο άνδρας ΧΡΩΣΤΑΕΙ να την αγαπάει όπως ακριβώς ο Χριστός αγαπάει την Εκκλησία. Κι ας μην ξεχνάμε ότι ο Χριστός θυσιάστηκε για την Εκκλησία. Ο άνδρας είναι η «κεφαλή» της γυναίκας του. Το να είναι κάποιος κεφαλή, δεν δηλώνει εξουσία ή αξία στη Χριστιανική Εκκλησία. Είναι θέμα ευθύνης, πολύ μεγάλης μάλιστα. Σε ένα σπίτι, υπάρχουν πράγματα που πρέπει να φροντιστούν από έναν, για να διατηρηθεί η ειρήνη στην οικογένεια. Ο Θεός επιλέγει τον άνδρα ως κεφαλή τής οικογένειας, επειδή ο Χριστός, στον οποίον υποτάσσεται η Εκκλησία, ως Θεανδρικό πρόσωπο ήρθε στη γη.
Μεγάλες γυναικείες προσωπικότητες απασχόλησαν την ιστορία: Στην Ελληνική Επανάσταση, έχουμε τις Σουλιώτισσες, τις Μεσολογγίτισσες, οι Χιώτισσες, καθώς και ξεχωριστές φυσιογνωμίες, όπως η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα και η Μαντώ Μαυρογένους. Ξεχωριστή θέση έχουν και οι γυναίκες στη Γαλλική Επανάσταση. Η παρουσία των Γαλλίδων και ο αγώνας τους για την διεκδίκηση και κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους δε διαφοροποιείται από τον αγώνα των Ελληνίδων. Η Γαλλική Επανάσταση υπήρξε μια επανάσταση με χαρακτήρα κατεξοχήν κοινωνικό, κάτι που τη διαφοροποιεί από την εθνικοαπελευθερωτική Ελληνική Επανάσταση.
Οι κατακτήσεις των γυναικών στην Ελλάδα, αρχίζουν να καταγράφονται. Στην Ελλάδα, το 1868-1870 η Αιμιλία Κτενά και η Καλλιρρόη Κεχαγιά ζήτησαν ίση αμοιβή για ίση εργασία. Το 1930, μετά από σκληρούς αγώνες των γυναικών και ύστερα από πολλές συζητήσεις, δίνεται στην Ελληνίδα το δικαίωμα ψήφου υπό όρους. Στις 23 Απρίλη του 1944 γίνονται οι πρώτες εκλογές στην ελεύθερη Ελλάδα και στο Εθνικό Συμβούλιο (Βουλή) εκλέγονται οι πρώτες γυναίκες βουλευτές Η εκπαίδευση παίζει σημαντικό ρόλο για τη γυναικεία χειραφέτηση.
Οι αγώνες όμως συνεχίζονται, καθώς, σύμφωνα με στοιχεία της Unesco 600.000.000 γυναίκες παραμένουν αναλφάβητες (δύο στους τρεις αναλφάβητους είναι γυναίκες). Μόλις το 60 % των γυναικών φοιτούν στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και κάτω από 15% στη δευτεροβάθμια. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η βία ενάντια στις γυναίκες αποτελεί δυστυχώς ακόμη και σήμερα, διαδεδομένη μάστιγα και μάλιστα όχι μόνο στις υποβαθμισμένες κοινωνίες.
Η έκθεση της Unicef για τις κακοποιημένες γυναίκες δίνει ανατριχιαστικές εικόνες σε όλο τον πλανήτη:
- Κάθε μέρα 14 γυναίκες θανατώνονται από γονείς ή συγγενείς επειδή «ατίμασαν» την οικογένειά τους.
- Στις ΗΠΑ μία γυναίκα κακοποιείται κάθε εννιά λεπτά.
- Στη Σουηδία μία γυναίκα κακοποιείται μέχρι θανάτου κάθε δέκα μέρες.
- Στη Μ. Βρετανία μία γυναίκα δολοφονείται κάθε τρεις μέρες.
- Στην Ινδία το 40% των παντρεμένων γυναικών ξυλοκοπείται ενώ 5.000 γυναίκες πεθαίνουν ετησίως στο βωμό των προκαταλήψεων.
- Στην Αίγυπτο το 35% των γυναικών κακοποιούνται καθημερινά από το σύζυγό τους.
- Στο Πακιστάν, το 1997 θανατώθηκαν περισσότερες από 300 γυναίκες για λόγους τιμής.
- Στο Μπαγκλαντές είναι νομικά κατοχυρωμένο το να ρίχνει κάποιος οξύ στο πρόσωπο μιας γυναίκας.
Η κ. Κουτσούκου ολοκλήρωσε την ομιλία της λέγοντας: «Το θηλυκό μυαλό είναι σαν την φλόγα του κεριού. Μόνο όταν ανάβει δείχνει την ομορφιά του. Επειδή το μόνο που μπορούμε να προσφέρουμε στους άλλους είναι ότι ακριβώς έχουμε σαν απόθεμα μέσα μας, ας μην διστάζουμε να το προσφέρουμε σε αυτούς που αγαπάμε.»
